हैदराबाद: केंद्र सरकार ने निजी कर्मचारियों को बड़ी राहत देते हुए लीव एनकैशमेंट में छूट की सीमा तीन लाख रुपए से बढ़ाकर 25 लाख रुपए कर दी है। आम बजट 2023 में यह फैसला लिया। आयकर कानून 1961 की धारा 10(10एए)(2) के तहत यह प्रावधान किया गया है। हालांकि धारा के अन्य प्रावधानों में कोई बदलाव नहीं किया गया है। बता दें कि अगर जॉब में रहते हुए कोई कर्मचारी छुट्टियों को एनकैश कराता है तो उसे सैलरी का हिस्सा माना जाता है।
सरकारी और निजी सेक्टर में काम करने वाले वेतनभोगी कर्मचारियों को काम के दौरान छुट्टियां मिलती हैं। ये छुट्टियां Sick leave, Casual Leave और Earned Leave समेत कई अन्य तरह की छुट्टियां हो सकती हैं। इनमें से कुछ छुट्टियां तय समय के दौरान ना लेने पर अपने आप खत्म हो जाती हैं लेकिन कुछ छुट्टियां ना लेने की स्थिति में खत्म नहीं होती हैं और अगले साल की छुट्टियों में जुड़ जाती हैं। इस तरह जब आप नौकरी से रिटायर होते हैं या फिर इस्तीफा देते हैं तो इन छुट्टियों को कैश करा सकते हैं। इसे ही लीव एनकैशमेंट कहा जाता है। लीव एनकैशमेंट से मिलने वाली रकम पर सरकार टैक्स लगाती है। इसी टैक्स छूट की सीमा को तीन लाख से बढ़ाकर 25 लाख कर दिया गया है।
छुट्टियों से मिलने वाली रकम को आय का हिस्सा माना जाता है, इसलिए सरकार पर उस पर टैक्स लगाती है। केंद्रीय और राज्य सरकारों के कर्मचारियों को लीव एनकैशमेंट पर कोई टैक्स नहीं देना होता। अगर कर्मचारी की मौत हो जाती है तो उसे लीव एनकैशमेंट के तहत पूरी रकम दी जाएगी और उस पर भी कोई टैक्स नहीं लगेगा।
निजी सेक्टर में काम करने वाले कर्मचारियों को रिटायरमेंट या इस्तीफे के समय लीव एनकैशमेंट के तहत जो रकम मिलती है, उसमें अधिकतम तीन लाख रुपए तक की रकम पर टैक्स नहीं लगता था। जिसे नए बजट में बढ़ाकर 25 लाख तक कर दिया गया है। बता दें कि लीव एनकैशमेंट के तहत मिलने वाली रकम पर आयकर कानून की धारा 89 के तहत टैक्स छूट का दावा किया जा सकता है।
इस दौरान एनकैश की गई छुट्टियां आपकी कुल अर्न्ड लीव की आधी या फिर 30 दिन, जो भी कम हो, उससे ज्यादा नहीं होनी चाहिए। लीव एनकैशमेंट की गणना बेसिक पे और महंगाई भत्ते के आधार पर किया जाता है। नौकरी से निकाले जाने की स्थिति में कर्मचारी को लीव एनकैशमेंट नहीं मिलता। (एजेंसियां)
ఉద్యోగులకు అదిరే శుభవార్త, రూ.25 లక్షల వరకు నో ట్యాక్స్
హైదరాబాద్: వేతన జీవులకు భారీ ఊరట కలిగించే నిర్ణయం తీసుకుంది ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వంలోని కేంద్ర సర్కార్. ప్రైవేటు ఉద్యోగులకు అదిరే శుభవార్త అందించింది. లీవ్ శాలరీ ఎన్క్యాష్మెంట్ లిమిట్ రూ.25 లక్షలకు పెంచుతూ నోటిఫై చేసింది సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్ట్ ట్యాక్స్ (CBDT). 2002 నుంచి లీవ్ ఎన్క్యాష్ లిమిట్ రూ.3 లక్షలుగా మాత్రమే ఉండేది. ఇప్పుడు దానిని దాదాపు 9 రెట్లు పెంచడం గమనార్హం. ఈ మేరకు సీబీడీటీ మే 24, బుధవారం రోజున ఓ నోటిఫికేషన్ జారీ చేసింది. పెంచిన లీవ్ ఎన్క్యాష్ లిమిట్ అనేది ఆర్థిక ఏడాది 2023-24కు వర్తిస్తుంది. ఏప్రిల్ 1 నుంచే ఇది అమలులోకి వస్తుందని సీబీడీటీ తెలిపింది.
‘ఆదాయపు పన్ను చట్టం 1961లోని సెక్షన్ 10 క్లాజ్ 10ఏఏ సబ్ క్లాజ్ 2 ప్రకారం దఖలు పడిన అధికారాల మేరకు కేంద్ర సర్కార్ ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. ఉద్యోగి తన పదవీ విరమణ లేదా రాజీనామా నాటికి లీవ్ శాలరీకి సమానమైన నగదు పన్ను మినహాయింపు పరిమితిని రూ.25,00,000లకు పెంచింది. ఈ నోటిఫికేషన్ ఏప్రిల్ 1, 2023 నుంచే అమలులోకి వస్తుంది.’ అని తెలిపింది సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్ట్ ట్యాక్స్. బడ్జెట్ 2023-24లోనే నాన్ గవర్నమెంట్ ఉద్యోగుల లీవ్ ఎన్క్యాష్మెంట్ పన్ను పరిమితిని రూ.3 లక్షల నుంచి రూ.25 లక్షలు పెంచుతామన్న హామీని అమలు చేస్తూ సీబీడీటీ నోటిఫికేషన్ జారీ చేసింది.
గతంలో నాన్ గవర్నమెంట్ ఉద్యోగుల లీవ్ ఎన్క్యాష్మెంట్ పన్ను మినహాయింపు పరిమితిని చివరి సారిగా 2002లో రూ.3 లక్షలుగా నిర్ణయించింది ప్రభుత్వం. లీవ్ ఎన్క్యాష్ ట్యాక్స్ ఎగ్జెంప్షన్తో పాటు బడెజ్ట్ 2023లోని చాలా ప్రతిపాదనలకు సంబంధించి ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ నోటిఫై చేసింది. ఈ ఏడాది బడ్జెట్లో సామాన్యులకు ఊరట కలిగిస్తూ కొత్త పన్ను విధానాన్ని తీసుకొచ్చి పన్ను పరిమితిని రూ.7 లక్షలకు పెంచింది. అలాగే శాలరీ పర్సన్కు రూ.50,000 స్టాండర్డ్ డిడక్షన్ కల్పించింది.
ఉదాహరణకు ఒక ఉద్యోగి రూ.10 లక్షలు లీవ్ ఎన్క్యాష్ నగదు అందుకుంటున్నట్లయితే రూ.3 లక్ష పన్ను మినహాయింపు పరిమితి ఉంటే మిగిలిన నగదుపై 30 శాతం ట్యాక్స్ కట్టాల్సి వస్తుంది. అంటే రూ.2,10,000 లక్షల ట్యాక్స్ పడేది. ఇప్పుడు ఆ పరిమితిని రూ.25 లక్షలు పెంచింది ప్రభుత్వం. దీంతో రూ.10 లక్షలపై ఎలాంటి ట్యాక్స్ కట్టాల్సిన అవసరం లేదు. (ఏజెన్సీలు)
