नई दिल्ली/हैदराबाद: आरक्षण बचाओ संघर्ष समिति के भारत बंद के आह्वान देश में मिलाजुला असर रहा है। एससी/एसटी आरक्षण में उप-वर्गीकरण व क्रीमीलेयर निर्धारण को लेकर सुप्रीम कोर्ट के फैसले के विरोध में बुधवार को आयोजित विपक्षी दलों का भारत बंद का बिहार और झारखंड तक सीमित रहा है। आदिवासी इलाकों में भी जनजीवन प्रभावित हुआ, लेकिन उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, राजस्थान व ओडिशा समेत ज्यादातर राज्यों में कोई खास असर नहीं दिखा।
वहीं पंजाब में बाजार खुले तो हरियाणा, उत्तराखंड व दिल्ली-एनसीआर में सबकुछ सामान्य रहा। इंडी गठबंधन के साथ-साथ अन्य गैर-भाजपा संगठनों ने बंद का समर्थन किया था।बिहार में एहतियातन निजी स्कूलों को बंद रखा गया था। प्रदर्शनकारियों ने कई जगहों पर आवागमन बाधित किया। सड़क पर टायर जलाकर आगजनी की। दुकानें बंद कराई गईं।
पटना के डाकबंगला चौराहे पर भीड़ को तितर-बितर करने के लिए पुलिस को लाठीचार्ज करना पड़ा। इस क्रम में सिपाही ने गलती से सदर एसडीओ श्रीकांत कुण्डलिक खांडेकर पर ही लाठी चला ला दी। एसडीओ ने इसे मानवीय भूल बताया। शेखपुरा जिले में बंद समर्थकों ने पुलिस की पिटाई कर दी। इसमें एक युवक को गिरफ्तार किया गया है। उत्तर बिहार में सप्तक्रांति एक्सप्रेस समेत चार ट्रेनें रोकी गईं।
यह भी पढ़ें-
बेगूसराय में तिनसुकिया अमृतसर एक्सप्रेस रोकी गई। आरा स्टेशन पर रानी कमलापति एक्सप्रेस को रोककर प्रदर्शन किया गया। पूर्वी चंपारण में आधा दर्जन बंद समर्थकों को हिरासत में लिया गया। बांका में प्रदर्शनकारियों के पथराव में थानाध्यक्ष सहित पांच पुलिसकर्मी जख्मी हो गए। छह लोगों को हिरासत में लिया गया है। निर्दलीय सांसद राजेश रंजन उर्फ पप्पू यादव ने पटना और अन्य इलाकों में प्रदर्शनों का नेतृत्व किया।
झारखंड में सत्तारूढ़ दलों व वामपंथी दलों के समर्थन के कारण बंद का असर दिखा। सार्वजनिक बसें सड़कों से नदारद रहीं और स्कूल बंद रहे। मुख्यमंत्री हेमंत सोरेन ने पलामू का अपना दौरा रद कर दिया। रांची विश्वविद्यालय में बीएड के छात्रों की प्रैक्टिकल परीक्षा स्थगित कर दी गई। प्रदर्शनकारियों ने रांची में कई जगहों पर टायर जलाए और नाकेबंदी की।
बंद समर्थकों ने पलामू, गोड्डा, दुमका, गढ़वा और अन्य जिलों में सड़क जाम किया गया। ओडिशा में रेल और सड़क यातायात आंशिक रूप से प्रभावित रहा, लेकिन सरकारी कार्यालय, बैंक, व्यावसायिक प्रतिष्ठान और शैक्षणिक संस्थान सामान्य रूप से काम करते रहे।
भुवनेश्वर व संबलपुर में कुछ समय के लिए ट्रेनें रोकी गईं। मध्य प्रदेश के छतरपुर में प्रदर्शनकारियों ने खुली दुकानों को बंद कराने के लिए हंगामा किया, तोड़फोड़ की कोशिश। ग्वालियर में पहले से ही स्कूलों में अवकाश घोषित कर दिया गया था। उज्जैन में व्यापारियों और बंद समर्थकों के बीच धक्का-मुक्की हुई। छत्तीसगढ़ में रायपुर समेत औद्योगिक अंचलों में काम-काज सामान्य रहा। आदिवासी बहुल बस्तर संभाग में इसका असर देखा गया। शैक्षणिक संस्थान, दुकान-बाजार बंद रहे।
राजस्थान में जयपुर सहित अधिकतर जिलों में छोटी-मोटी घटनाओं को छोड़कर बंद शांतिपूर्ण रहा। उत्तर प्रदेश में बाजार खुले रहे, कुछ जगह जाम लगाने का प्रयास हुआ तो छिटपुट झड़पें भी हुईं, लेकिन ज्यादातर जिलों में बंद समर्थकों ने विरोध-प्रदर्शन कर प्रशासन को ज्ञापन सौंपा। बंद का समर्थन करने वाली सपा, बसपा और आजाद समाज पार्टी की प्रदर्शन में भागीदारी सांकेतिक ही रही। अलीगढ़ में लाठी-डंडे लिए बंद समर्थकों ने जंक्शन स्टेशन पर जाने का प्रयास किया। जीआरपी और आरएएफ के जवानों ने रोका तो कहासुनी हुई।
बलिया के नगरा में जुलूस
बलिया के नगरा में जुलूस निकालने वालों ने कुछ दुकानों में तोड़फोड़ भी की। उत्तराखंड में कोई असर नहीं दिखा। देहरादून समेत कुछ शहरों में रैली निकालकर प्रदर्शन किया गया। पंजाब में कुछ जगहों पर बसपा ने प्रदर्शन किया।
हरियाणा में दलित संगठन प्रदर्शन तक सीमित रहे। हड़ताल का गुजरात के आदिवासी इलाकों में भी कुछ असर दिखा, जिसमें छोटा उदयपुर, नर्मदा, सुरेंद्रनगर, साबरकांठा और अरावली जिले शामिल हैं। इन इलाकों में बाजार बंद रहे। प्रदर्शनकारियों ने सुरेन्द्रनगर जिले के वधावन तालुका में एक मालगाड़ी को कुछ देर के लिए रोका और नारे लगाए। सूरत जिले के उमरपाड़ा कस्बे में दोपहर में दुकानें बंद रहने के कारण सन्नाटा पसरा रहा।
तेलुगु राज्यों में…
तेलुगु राज्यों में भी कुछ समुदायों ने बंद का समर्थन किया। दलित महासभा के सदस्यों ने कहा कि वे एससी वर्गीकरण करने के सुप्रीम कोर्ट के फैसले के खिलाफ बुधवार को बंद कर रहे हैं। उन्होंने सार्वजनिक और निजी शैक्षणिक संस्थानों, परिवहन, वाणिज्यिक और व्यावसायिक संस्थानों, सार्वजनिक और निजी क्षेत्र के संगठनों से बंद में सहयोग करने को कहा। सुप्रीम कोर्ट का फैसला असंवैधानिक है और इस पर पुनर्विचार करने की मांग की गई है।
बंद के मद्देनजर देशभर के कई निजी और सार्वजनिक शिक्षण संस्थानों में छुट्टियां घोषित कर दी गई हैं। कुछ राज्यों में सार्वजनिक परिवहन ठप हो गया है। बसें और ऑटो नहीं चलने से लोगों को भारी दिक्कतों का सामना करना पड़ रहा है। डिपो से निकलने वाली आरटीसी बसों को यहां-वहां रोका गया है। (एजेंसियां)
భారత్ బంద్
హైదరాబాద్ : ఎస్సీ/ఎస్టీ రిజర్వేషన్లపై సుప్రీంకోర్టు ఇటీవల ఇచ్చిన నిర్ణయానికి నిరసనగా నేడు (ఆగస్టు 21న) భారత్ బంద్కు ఆరక్షన్ బచావో సంఘర్ష్ సమితి పిలుపునిచ్చింది. ఈ క్రమంలో రాజస్థాన్లోని SC/ST సమూహాల మద్దతుతో పెద్ద సంఖ్యలో ప్రజలు ఈ బంద్లో పాల్గొంటారని ప్రకటించారు. ఉదయం 6 గంటల నుంచి రాత్రి 8 గంటల వరకు అన్నీ మూసి ఉంచాలని, ఇళ్ల నుంచి బయటకు రావద్దని సూచించారు. నిరసనల సమయంలో శాంతిభద్రతలు కాపాడేందుకు తగిన చర్యలు తీసుకోవాలని లా ఎన్ఫోర్స్మెంట్ అధికారులను ఆదేశించారు. అయితే భారత్ బంద్ ప్రకటించిన నేపథ్యంలో ఆగస్ట్ 21న బ్యాంకులు, స్టాక్ మార్కెట్లు, స్కూళ్లు తెరిచి ఉంటాయా లేదా అనే ప్రశ్న ప్రజల మదిలో మొదలైంది. ఆ వివరాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
భారత్ బంద్ దృష్ట్యా కేవలం రాజస్థాన్లో మాత్రమే పాఠశాలలను మూసివేశారు. ఇక దేశవ్యాప్తంగా బ్యాంక్ శాఖలు ఆగస్టు 21, 2024న తెరిచి ఉంటాయి. కానీ అన్ని వ్యాపార సంస్థలను మూసివేయాలని నిరసనకారులు పిలుపునిచ్చారు. ప్రభుత్వ భవనాలు, పోస్టాఫీసులు, బ్యాంకులు, పాఠశాలలు, కళాశాలలు, గ్యాస్ స్టేషన్లు సాధారణంగా పనిచేస్తాయి. ఇవి కాకుండా వైద్య సదుపాయాలు, తాగునీటి సరఫరా, రైలు సేవలు, ప్రజా రవాణా, విద్యుత్ సరఫరా వంటి అవసరమైన సేవలు కూడా ఎటువంటి అంతరాయం లేకుండా కొనసాగుతాయి. మరోవైపు బుధవారం స్టాక్ మార్కెట్లు కూడా తెరిచి ఉంటాయి. దీనికి సంబంధించి బొంబాయి స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ (BSE), నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ (NSE) నుంచి బంద్ గురించి ఎటువంటి ప్రత్యేక సమాచారం అందించలేదు. అంటే స్టాక్ మార్కెట్లు సాధారణ రోజుల మాదిరిగానే పనిచేస్తాయి.
అట్టడుగు వర్గాలకు బలమైన ప్రాతినిధ్యం, రక్షణ కల్పించాలని డిమాండ్ చేస్తూ దళిత, గిరిజన సంస్థలు బుధవారం (ఆగస్టు 21) భారత్ బంద్కు పిలుపునిచ్చాయి. నేషనల్ కాన్ఫెడరేషన్ ఆఫ్ దళిత్ అండ్ ఆదివాసీ ఆర్గనైజేషన్స్ (NACDAOR) షెడ్యూల్డ్ కులాలు (SC), షెడ్యూల్డ్ తెగలు (ST), ఇతర వెనుకబడిన తరగతుల (OBC)లకు సమానత్వంతో కూడిన న్యాయం చేయాలని డిమాండ్ చేస్తున్నారు. ఉప వర్గీకరణపై సుప్రీంకోర్టు నిర్ణయాన్ని బహుజన్ సమాజ్ పార్టీ (BSP) కూడా వ్యతిరేకించింది. బీఎస్పీ ఆధ్వర్యంలో భారత్ బంద్ కూడా జరగనుంది. అనేక వర్గాలు భారత్ బంద్కు పిలుపునిచ్చాయని, ఎలాంటి హింసాకాండకు తావులేకుండా శాంతియుతంగా పాటించాలని విజ్ఞప్తి చేశామని బీఎస్పీ అధినేత్రి మాయావతి తెలిపారు.
బంద్కు మద్దతు ఇస్తూ బహుజనుల బలాన్ని చాటేందుకు ఎస్సీ ఎస్టీ క్రీమీలేయర్ వర్గీకరణ, పలు సమస్యలపై పెద్దఎత్తున ఉద్యమాలు నిర్వహిస్తామని నగీనా ఎంపీ, ఆజాద్ సమాజ్ పార్టీ జాతీయ అధ్యక్షుడు చంద్రశేఖర్ ఆజాద్ తెలిపారు. రిజర్వేషన్ బచావో సంఘర్ష్ సమితి ఆగస్టు 21 బుధవారం భారత్ బంద్ను ప్రకటించింది. అప్పటి నుంచి ‘భారత్ బంద్’ సోషల్ మీడియాలో ట్రెండ్ అవుతుంది. భీమసేన అధినేత నవాబ్ సత్పాల్ తన్వర్ పేరుతో ఓ పోస్ట్ కూడా వైరల్ అవుతోంది. సుప్రీంకోర్టు తీర్పు రిజర్వేషన్లకు విరుద్ధమని అంటున్నారు. ఉప వర్గాలను సృష్టించడం ద్వారా వెనుకబడిన కులాలు ముందుకు వచ్చే అవకాశం ఉందని చెబుతున్నారు.
తెలుగు రాష్ట్రాల్లో…
తెలుగు రాష్ట్రాల్లోని కొన్ని సంఘాలు కూడా బంద్కు మద్దతు తెలిపాయి. ఎస్సీ వర్గీకరణ చేయాలంటూ సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పును వ్యతిరేకిస్తూ బుధవారం దళిత మహాసభలు సమ్మె చేపడుతున్నట్లు తెలిపారు. ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ విద్యాసంస్థలు, రవాణా, వాణిజ్య, వ్యాపార సంస్థలు, ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ రంగ సంస్థలు బంద్కు సహకరించాలని కోరారు. సుప్రీంకోర్టు తీర్పు రాజ్యాంగ విరుద్ధమని, దీనిని పునఃసమీక్షించాలని డిమాండ్ చేశారు.
బంద్ దృష్ట్యా దేశవ్యాప్తంగా పలు ప్రైవేట్, ప్రభుత్వ విద్యా సంస్థలకు సెలవులు ప్రకటించారు. కొన్ని రాష్ట్రాల్లో ప్రజా రవాణా నిలిచిపోయింది. బస్సులు, ఆటోలు నడపకపోవడంతో ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. డిపో నుంచి బయలుదేరే ఆర్టీసీ బస్సులను అక్కడక్కడ నిలిపివేశారు. (ఏజెన్సీలు)