హైదరాబాద్ : సెప్టెంబర్ 17th తెలంగాణ విముక్తి దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని ఈ రోజు సికింద్రాబాద్ పరేడ్ గ్రౌండ్స్ లో జిష్ను దేవ్ వర్మ, తెలంగాణ గవర్నర్ తో కలిసి ఫోటో ఎగ్జిబిషన్ ను ప్రారంభించిన కేంద్రమంత్రి కిషన్ రెడ్డి. ఈ సందర్భంగా కిషన్ రెడ్డి మాట్లాడుతూ ఆగస్టు 15, 1947న భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందింది. ఆనాడు దేశం మొత్తం మూడు రంగుల జెండా ఎగురవేస్తూ, ప్రజలు స్వేచ్ఛా ఉత్సవాలను జరుపుకుంటుండగా హైదరాబాద్ సంస్థానంలో నిజాం రాజ్యంలోని ప్రజలపై దమనకాండ కొనసాగుతోంది.
నిరంకుశ నిజాం స్వతంత్ర భారతదేశంలో కలవబోమని, స్వతంత్ర దేశంగా ఉంటామని ప్రకటించాడు. అవసరమైతే పాకిస్తాన్తో కలిసి ఉంటామని చెప్పి, భారతదేశంతో కలవబోమని మొండికేసి ఐక్యరాజ్యసమితికి లేఖలు పంపించాడు. ఆ తర్వాత 13 నెలల పాటు నిరంకుశ నిజాం ఆర్మీ అయిన రజాకార్లు ప్రజలపై దాడులు, ఆడబిడ్డలను నగ్నంగా బతుకమ్మ ఆడించి, అత్యాచారాలు చేయడం, అనేక మంది హత్య చేయడం వంటి దమనకాండను కొనసాగించారు.
చివరకు భారత ప్రభుత్వ హోంమంత్రి, ఐరన్ మ్యాన్ సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ నేతృత్వంలో నిజాం రాజ్యంపై ఆపరేషన్ పోలో ప్రకటించి యుద్ధం ప్రారంభించారు. అయినా నిజాం ఒప్పుకోలేదు. మిలటరీని, ట్యాంకర్లు, విమానాలు తోడై నిజాం ఆర్మీ రజాకర్లపై యుద్ధం ప్రారంభించడం జరిగింది. ఇరుపక్షాలూ నష్టపోయాయి. దిక్కుతోచని పరిస్థితుల్లో నిజాం, సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ గారి ముందు, మూడు రంగుల జెండా ముందు తలవంచి లొంగిపోయాడు.
Also Read-
దురదృష్టకరం ఏంటంటే ఈ చరిత్రను, వాస్తవాలను ఇప్పటి తరానికి తెలియకుండా, 75 సంవత్సరాలుగా దేశాన్ని పాలించిన పార్టీలు తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవాలను నిర్వహించేందుకు అంగీకరించలేదు. 1998లో విద్యాసాగర్ రావు నేతృత్వంలో బిజెపి ఆధ్వర్యంలో అనేక పోరాటాలు జరిగాయి. కలెక్టర్ కార్యాలయాల ముందు, ఎమ్మార్వో ఆఫీసుల ముందు మూడు రంగుల జెండా ఎగురవేసినందుకు బిజెపి నాయకులపై, కార్యకర్తలపై అనేక కేసులు పెట్టారు. అప్పటి కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం, ఆ తర్వాత బీఆర్ఎస్ ప్రభుత్వం తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవాలను అధికారికంగా జరుపుకోవడానికి అంగీకరించలేదు. సెప్టెంబరు 17న అక్రమ నిర్బంధాలకు గురిచేశారు.
నేను కేంద్ర సాంస్కృతిక శాఖ మంత్రి అయ్యాక, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ గారు, హోంమంత్రి అమిత్ షా తో చర్చించడం జరిగింది. ఏమాత్రం ఆలస్యం చేయకుండా.. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ముందుకు రాకపోయినా కేంద్ర సాంస్కృతిక శాఖ ఆధ్వర్యంలో అధికారికంగా సికింద్రాబాద్ పరేడ్ గ్రౌండ్స్లో తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవ వేడుకలు నిర్వహించడం జరిగింది. ఇది మూడో సంవత్సరం తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవ వేడుకలు కేంద్ర ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో విజయవంతంగా నిర్వహించుకోబోతున్నాం. నాటి హోంమంత్రి సర్దార్ వల్లభాయ్ పటేల్ నేతృత్వంలో హైదరాబాద్ సంస్థానానికి విముక్తి లభించింది.
ఏ మిలటరీ, భారత సైన్యం నిజాం మీద యుద్ధం ప్రకటించి, పోలీస్ యాక్షన్ పేరుతో ఇక్కడి ప్రజలను రక్షించి మూడు రంగుల జెండా ఎగురవేసిందో… ఆ ఆర్మీకి సంబంధించిన రక్షణ శాఖ మంత్రి సెప్టెంబరు 17న ఇదే పరేడ్ గ్రౌండ్స్ కు రానున్నారు. కేంద్ర రక్షణమంత్రి రాజ్ నాథ్ సింగ్ సమక్ష్ంలో తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవ వేడుకలను ర్వహించుకుంటున్నాం. అయినా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం దిగరాకపోవడం దురదృష్టకరం. త్వరలోనే ఆరు నూరైనా గ్రామాల్లో, అన్ని స్కూల్స్లో, ప్రతి ఇంటిపై మూడు రంగుల జెండా ఎగురవేసి ఈ ఉత్సవాలను అధికారికంగా జరుపుకునే పరిస్థితి ఏర్పడతుంది. ఎవరు ఔనన్నా కాదన్నా వచ్చే మూడు సంవత్సరాల్లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో ప్రతి గ్రామంలో, ప్రతి ఇంటి పై మూడు రంగుల జెండా ఎగురవేసి తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవాలను ఘనంగా జరుపుకుంటాం.
కేంద్ర ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో తెలంగాణ విమోచన చరిత్రను ప్రజలకు సులభంగా అందించేందుకు ప్రత్యేక డిజిటల్ మ్యూజియం రూపొందించడం జరిగింది. లో నిజాం పాలనలో జరిగిన దమనకాండ, రాష్ట్ర విమోచన ఉద్యమానికి సంబంధించిన అన్ని అంశాలను తెలియజేసేలా ఈ డిజిటల్ మ్యూజియం రూపొందించడం జరిగింది. అందరూ ఈ చారిత్రాత్మక డిజిటల్ మ్యూజియాన్ని సెల్ ఫోన్ల ద్వారా, కంప్యూటర్లు, టీవీల్లో వీక్షించి నిజాం నిరంకుశ పాలనపై జరిగిన పోరాటాల గురించి తెలుసుకోవాలని కోరుతున్నాను. ఈ సందర్భంగా నిజాం నిరంకుశత్వ పాలనకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం చేసి ప్రాణత్యాగం చేసిన అమరవీరులకు నివాళులర్పిస్తున్నాను.
“Liberation of Hyderabad Samsthan”
Hyderabad: Hon’ble Governor Jishnu Dev Verma and Hon’ble Union Minister G Kishan Reddy to Inaugurate the “Liberation of Hyderabad Samsthan” Redeveloped Digital Gallery – 3D Virtual Museum
Comprehensive virtual exhibition on Hyderabad’s history to be unveiled at Liberation Day Photo Exhibition, Parade Ground on 14th September 2025.
The Honourable Governor of Telangana, Jishnu Dev Sharma and Hon’ble Union Minister G Kishan Reddy will inaugurate the “Liberation of Hyderabad Samsthan” virtual digital gallery tomorrow 14th September 2025 at the Liberation Day Photo Exhibition organised by the Central Bureau of Communication (CBC), Hyderabad at Parade Ground, Secunderabad.
Developed by the National Council of Science Museums (NCSM) in collaboration with the Salar Jung Museum, Ministry of Culture, Govt of India the gallery presents a detailed narrative of Hyderabad’s history — tracing the Nizam’s rule, socio-economic conditions, the rise of nationalism, the Hyderabad crisis, Operation Polo, and the eventual integration of Hyderabad with the Indian Union.
Highlights of the Gallery:
The gallery provides comprehensive coverage of key events, struggles and milestones that shaped Hyderabad’s liberation. It showcases rare photographs, archival documents and visuals of freedom fighters, leaders and historic monuments.
Through interactive timelines, maps and multimedia presentations, the gallery has 5 sections:
1) Introduction – (.30 secs)
2) Historical Background of Hyderabad (1 min)
3) Socio-cultural awakening and political movement (2.5 mins)
4) India’s Independence and the Hyderabad Crisis (4 mins)
5) Operation Polo and Liberation of Hyderabad (3 mins)
With multilingual access in English, Hindi and Telugu, it ensures inclusivity and wider public reach. Enhanced with 3D effects and background music, the digital gallery offers visitors an immersive and memorable experience of Hyderabad’s liberation journey.
The initiative aims to educate, engage and inspire citizens, students and researchers, ensuring that the saga of Hyderabad’s liberation is preserved, celebrated and remembered for generations to come.
