हैदराबाद: भारतीय रिजर्व बैंक (RBI) ने एक अहम फैसला लिया है। आरबीआई ने घोषणा की है कि 2,000 रुपये के नोटों का चलन बंद कर दिया जाएगा। लेकिन अगर आपके पास हैं, तो बैंक में जाकर बदलवाना होगा। आप बैंक में जाकर इन नोटों को बदलवा सकते हैं। इन नोटों को आप 30 सितंबर तक बदलवा सकेंगे।
आरबीआई ने कहा है कि लोग 2 हजार रुपये के नोट अपने बैंक अकाउंट में जमा करा सकते हैं। या फिर वे बैंक में जाकर इन नोटों को बदलवा भी सकते हैं। इन्हें बिना किसी प्रतिबंध के सामान्य तरीके से ही बैंकों में जमा कराया जा सकता है। लेकिन प्रति दिन अधिकतम 20,000 रुपये मूल्य के 2000 के नोट बदलने की इजाजत है। यानी दस नोट ही जमा करने होंगे। या अन्य नोट्स लिए जा सकते हैं। बताया जा रहा है कि यह सुविधा आरबीआई के क्षेत्रीय कार्यालयों के साथ-साथ बैंकों में भी उपलब्ध होगी।
मालूम हो कि 2016 में नोटबंदी के बाद 2,000 रुपये के नोट छापे गए थे। अब आरबीआई ने ऐलान किया है कि इन्हें सर्कुलेशन से हटाया जा रहा है। लेकिन आरबीआई ने साफ किया कि इन्हें लीगल टेंडर (कानूनी निविदा) के तौर पर इस्तेमाल किया जा सकता है।
गौरतलब है कि 2000 रुपये के नोट को लेकर लंबे समय से लोगों में भ्रम की स्थिति बनी हुई है। बैंकों और एटीएम में 2,000 रुपये के नोट नहीं मिल रहे हैं। 2,000 रुपये के नोटों का प्रचलन बहुत कम हो गया है। इससे लोगों में इस बात को लेकर संशय है कि क्या 2000 रुपये के नोट रद्द हो जाएंगे। अब आरबीआई ने 2,000 रुपये के नोट को लेकर अहम फैसला लिया है।
मालूम हो कि भारत सरकार ने नवंबर 2016 में 500 और 1000 रुपये के नोटों को रद्द कर दिया था। इन नोटों को रद्द करने के तुरंत बाद आरबीआई ने 500 रुपये और 2,000 रुपये के नए नोट छापे। अन्य मूल्यवर्ग के नोटों की पर्याप्त मात्रा उपलब्ध होने के बाद 2000 रुपये के नोटों के लक्ष्य को पूरा कर लिया गया है। आरबीआई ने कहा कि 2018-19 में 2000 रुपए के नोटों की छपाई बंद कर दी गई है।
नोट के भविष्य को लेकर चर्चा
नोटबंदी के बाद चलन में आए 2000 रुपये के नोट के भविष्य को लेकर चर्चा कुछ समय बाद ही शुरू हो गई थी। समय-समय पर यह चर्चा शुरू हो गई कि क्या 2 हजार के नोट बंद होंगे। इसको लेकर संसद में भी सवाल पूछे गए। नवंबर 2016 में मोदी सरकार की ओर से नोटबंदी के बाद 2017 की शुरुआत में 2000 रुपये के नोट चलाए गए थे। कहा जा रहा था कि दो हजार रुपये के नोट का उपयोग कथित रूप से काला धन जमा करने और काले धन को सफेद बनाने में किया जा रहा था।
రూ.2,000 నోట్లు సర్క్యులేషన్ నిలిపివేస్తున్నట్టు ప్రకటించిన ఆర్బీఐ
హైదరాబాద్: చెలామణి నుంచి రూ. 2000 నోటును ఉపసంహరిస్తున్నట్లు భారత రిజర్వు బ్యాంకు (ఆర్బీఐ) ప్రకటించింది. ఇక మార్కెట్లోకి కొత్తగా రూ.2000 నోట్లను విడుదల చేయడం లేదని స్పష్టం చేసింది. దీనికి సంబంధించి పూర్తి వివరాలతో ఆర్బీఐ ఒక పత్రికా ప్రకటనను విడుదల చేసింది. అలాగే కస్టమర్లకు రూ. 2000 నోటును ఇవ్వొదని బ్యాంకులకు స్పష్టం చేసింది. ఈ నిర్ణయం తక్షణం అమల్లోకి రానుంది.
మార్కెట్లో ఉన్న రూ. 2000 నోటు మాత్రం చెలామణి ఉంటుందని ఆర్బీఐ పేర్కొంది. తాజా నిర్ణయం వల్ల ఖాతాదారులకు ఎలాంటి ఇబ్బంది లేదని స్పష్టం చేసింది. ఈనెల 23వ తేదీ నుంచి సెప్టెంబర్ 30వ తేదీ వరకు కస్టమర్లు తమ వద్ద ఉన్న రూ. 2000 నోట్లను బ్యాంకుల వద్ద డిపాజిట్ చేయొచ్చని లేదా వాటికి బదులు ఇతర నోట్లను తీసుకోవచ్చని పేర్కొంది. అయితే రోజుకు గరిష్ఠంగా రూ. 20,000 విలువైన రూ. 2000 నోట్లను మాత్రమే మార్చుకునేందుకు అనుమతించారు. అంటే పది నోట్లను మాత్రమే జమ చేయాల్సి ఉంటుంది. లేదా ఇతర నోట్లను తీసుకోవచ్చు.
బ్యాంకులతో పాటు ఆర్బీఐ ప్రాంతీయ కార్యాలయాల్లో కూడా ఈ సౌకర్యం ఉంటుందని పేర్కొంది. మార్చి 31 నాటికి జారీ చేసిన రూ.2000 నోట్లలో 10.8 శాతం మాత్రమే జనం వద్ద చెలామణిలో ఉన్నాయని ఆర్బీఐ పేర్కొంది. 2016 నవంబరులో రూ. 2000 నోటును ప్రవేశ పెట్టిన ఆర్బీఐ…2018-19 నుంచే వీటి ప్రింటింగ్ను నిలిపివేసింది. ఆర్బీఐ తాజా నిర్ణయంతో వచ్చే సెప్టెంబర్ నెలాఖరు తరవాత రూ. 2000 నోట్లను పూర్తిగా ఉపసంహరించినట్లు అవుతుంది. (ఏజెన్సీలు)
